Bệnh héo vàng lá chuối doạ dọa Việt Nam

Chuyên gia Viện Nghiên cứu Rau quả đánh giá một vườn chuối tiêu bị nhiễm bệnh héo vàng tại quận Lâm Thao (Phú Thọ) hồi cuối năm 2019. Ảnh: FAVRI.

Đây là bệnh đã phá hủy nghiêm trọng sản xuất chuối trên nhân loại. bởi thế, việc nghiên cứu, phát hành giống chuối kháng bệnh, đi đôi sở hữu đảm bảo nguồn giống sạch bệnh là biện pháp hiệu quả và thúc bách nhất cần sớm bắt tay khai triển nhằm đảm bảo cho mặt hàng cây ăn quả đang sở hữu đa số dư địa sản xuất này của nước ta.

giải pháp tình thế: Luân canh chuối tây - chuôi tiêu

Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Hùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả (FAVRI, thuộc Viện khoa học Nông nghiệp Việt Nam): Việt Nam được xem là trung tâm nguồn gene cây chuối, sở hữu sự hình thành của đủ cả đại diện 8 đội ngũ giống chuối trồng ăn được.

bên cạnh phục vụ nội tiêu, chuối còn sở hữu địa điểm đặc biệt trong xuất khẩu và đã sinh ra vùng hàng hóa tại các thức giấc ĐBSH, Trung du miền núi phía Bắc, các tỉnh giấc Tây nguyên, Đông Nam bộ, ĐBSCL... tuy thế, phát hành chuối ở nước ta đang gặp gỡ thử thách phệ mang bệnh héo vàng (còn gọi là bệnh héo rũ Panama hay bệnh Panama).

Trước đây, các nghiên cứu tại những tỉnh giấc trồng chuối trọng tâm ở phía Bắc như Hà Nội, Hưng lặng, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thừa Thiên Huế... cùng như nhiều tỉnh phía Nam đã xác định nấm gây bệnh vàng lá trên chuối ở nước ta thuộc chủng một, chung gây hại trên cây chuối tây trên cả nước, chưa phát xuất hiện bệnh vàng lá trên chuối tiêu.

ngoại giả trong các năm cách đây không lâu, mặc dầu chưa với kết quả thăm dò chi tiết mà qua thăm dò của Viện Nghiên cứu Rau quả, cho thấy bệnh héo vàng đang lan tràn ở phổ biến vùng phát hành chuối tiêu. Bệnh héo vàng trên chuối tiêu ở Việt Nam được xác định là bởi nấm Fusarium oxysporum f. sp. Cubense chủng 4 nhiệt đới (TR4). Thực trạng này cần rộng rãi giải pháp cần kíp để tạo ra chuối vững bền ở nước ta.

vì vậy, trong phạm vi đề tài nghiên cứu tuyển chọn giống và hoàn thiện trật tự khoa học thâm canh một số cây ăn quả chủ lực tại phía Bắc giai đoạn 2017 - 2021 (trong ấy với cây chuối), thời kì qua, Viện Nghiên cứu Rau quả đã triển khai xây dựng những mô hình thể nghiệm gói khoa học thâm canh tổng hợp trên cây chuối tại một số tỉnh giấc miền núi phía Bắc, trong đó khác lạ là hoạt động nghiên cứu biện pháp công nghệ phòng trừ bệnh héo vàng hại chuối (Fusarium Oxysporum), đặc biệt là việc gây hại trên chuối tiêu.

Theo ấy, các nghiên cứu mới nhất của Viện Nghiên cứu Rau quả cho thấy: Nấm Foc chủng một chỉ hại trên chuối tây, vì vậy các nơi chỉ bị bệnh héo vàng trên chuối tây hoàn toàn sở hữu thể thay thể bằng chuối tiêu.

Trong khi đấy, nấm Foc chủng 4 lại hại rất dữ dội trên cây chuối tiêu, mà thể hiện mờ nhạt trên chuối tây. do đó trên đất trồng chuối tiêu bị héo vàng nặng, chuối tây vẫn sở hữu thể đạt hiệu quả chỉ cần khoảng đầu.

Đây là cơ sở vật chất khoa học để giảng giải hiện tượng chuyển đổi từ chuối tiêu bị héo vàng sang trồng chuối tây vẫn cho hiệu quả vài vụ ở một số địa phương. đồng thời, cũng cho thấy việc quản lý bệnh héo vàng sở hữu thể ứng dụng giải pháp luân canh giữa hàng ngũ chuối tiêu và chuối tây.

cụ thể, vùng nào bệnh héo vàng chỉ hiện ra trên chuối tây thì với thể luân canh mang chuối tiêu. Trong vụ đầu, chuối tây vẫn có thể đạt hiệu quả trên đất chuối tiêu bị bệnh héo vàng.

 

các nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Rau quả thời kì qua cho thấy, những biện pháp xử lý đất, dùng chế phẩm sinh vật học và một số thuốc hóa học đều sở hữu tài năng giảm thiểu bệnh héo vàng.

một số biện pháp xử lý sở hữu hiệu quả phòng bệnh héo vàng với hiệu quả cao như: Đốt trấu hun đất ở vị trí gốc chuối bị bệnh và xử lý ngập nước 3 tháng; xử lý dung dịch nấm Trichoderma và dung dịch tỏi nghiền sở hữu công dụng hạn chế bệnh héo vàng, trong đấy xử lý dung dịch Trichoderma cho hiệu quả cao hơn.

Bên cạnh đó, 1 số thuốc khác sở hữu kĩ năng giảm thiểu bệnh héo vàng gây hại trên chuối là Benzimidazole (Benomyl), Hosavil (Hexaconazole)...

Cần sớm nghiên cứu giống chuối kháng bệnh

các năm vừa qua, bệnh héo vàng bởi nấm Fusarium oxysporum càng ngày càng phát sinh và gây hại nặng nề hà tại phổ quát tổ quốc, vùng bờ cõi tạo ra chuối lớn như Australia, Philippines, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Đài Loan... và hiện đang sở hữu nguy cơ lây lan rộng ra rộng rãi nước nhà Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, may mắn là hiện thời bệnh chưa phát sinh trên diện rộng và chưa gây hại nặng, nhưng thế hệ chỉ xảy ra rải rác. mặc dầu vậy gần đây tại phía Nam, bệnh cũng đã phát sinh gây hại tổng thể trên chuối tiêu già tại 1 số địa phương ở vùng Đông Nam bộ.



Cần sớm nghiên cứu giống chuối với kỹ năng kháng bệnh héo vàng lá, sạch bệnh để chủ động nguồn giống trong nước. Ảnh: TL.

đàm luận sở hữu NNVN, PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam cho rằng, giả dụ ko với biện pháp để chủ động phòng chống căn bệnh nguy hiểm này, mang thể tác động, thiệt hại rất phệ tới phát hành chuối tại nước ta.

đặc biệt, đây là cây ăn quả nhưng Việt Nam với đa dạng lợi thế, đang sản xuất mạnh và thu hút đa dạng tổ chức chế biến cũng như xuất khẩu, sở hữu về trị giá kinh tế cao...

tới bây giờ, việc sử dụng thuốc hóa học và biện pháp sinh học vẫn chưa đem đến tính năng thực sự đối với bệnh héo vàng lá.

thành thử, biện pháp đưa vào tạo ra các giống chuối nuôi cấy mô sạch bệnh, khác biệt là nghiên cứu các giống chuối có kỹ năng kháng bệnh héo vàng lá vẫn là hướng bền vững, hiệu quả nhất.

mang hệ thống các viện nghiên cứu mang trình độ cao, cũng như phục vụ cho ngành nghề tạo ra, xuất khẩu, chế biến chuối, hiện Đài Loan cũng đã nghiên cứu và đưa ra phát hành thành công 1 số giống chuối sở hữu khả năng chống chịu (mức độ tương đối) với bệnh héo vàng lá.

ngoài ra, họ chỉ cung ứng cho Việt Nam những giống chuối với kỹ năng chống chịu kém hơn, các giống chống chịu rẻ thuộc về bạn dạng quyền riêng của họ.

bây chừ, như được biết thì ngay cả tập đoàn sản xuất và xuất khẩu chuối phệ như Dole vẫn đang phải phụ thuộc vào nguồn giống chuối chống chịu có bệnh héo vàng lá của Đài Loan. Chính thành ra thời gian tới, Bộ NN-PTNT cần sớm giao nhiệm vụ cho những doanh nghiệp kỹ thuật trong việc nghiên cứu những giống chuối có kỹ năng kháng được bệnh héo vàng lá nhằm chủ động nguồn giống sạch sẽ bệnh, phát triển mặt hàng chuối theo hướng hàng hóa béo, gắn có chế biến, xuất khẩu một cách bền vững, giá trị ngày càng tăng...

 

 

Trước mắt, để phòng ngừa nguy cơ lây lan bệnh héo vàng lá, chúng tôi khuyến cáo nông dân, những HTX, đơn vị trồng chuối cần triệt để tuân hành một số lưu ý: 1 là phải tạo ra bằng nguồn giống đảm bảo sạch sẽ bệnh; hai là thực hành nghiêm giải pháp phòng bệnh như thực hiện vô trùng đối sở hữu người khi ra vào trang trại chuối; hạn chế các hoạt động thăm vườn chuối...

khi đã phát hiện vườn chuối bị nhiễm bệnh, phải sở hữu giải pháp rào vườn, ko để người ra vào vườn chuối bị bệnh nhằm giảm thiểu nguy cơ lây lan bệnh đi nơi khác, sau đấy tiến hành các giải pháp xử lí theo chỉ dẫn của cơ quan bảo vệ thực vật, cơ quan kỹ thuật với tính năng, uy tín.
(PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam)